Sözlük

akış denetimi

Modeme ya da diğer bir aygıta gelen ya da giden veri akışları arasındaki farkları telafi etmekte kullanılan bir işlevdir. &Hn, &In, &Rn komutlarına bakın.

algılama aşaması

ITU-T V.42 hata kontrolü protokolünde, bağlanmaya çalışan her iki modemde de V.42 özelliği olduğunda, bağlantı kurma aşamasındaki ilk adımdır.

asenkron iletim

İletilen karakterler arasında geçen sürenin farklı olabilmesine izin veren veri iletimi. İletilen karakterler arasında geçen süreler eşit olmadığından alıcı modeme karakterin veri bitlerinin ne zaman başladığı ve bittiğiyle ilgili sinyal gönderilmelidir. Her karaktere eklenen başlangıç/bitiş bitleri bu amaçla kullanılır.

başlangıç/bitiş bitleri

Bu sinyal bitleri, asenkron iletim sırasında karakterin öncesine ve sonrasına yerleştirilirler.

başlatma modu

Hedef modeme bir dış aramayı başlatırken modeminiz tarafından kullanılan mod. İletme/alma frekansları, yanıtlama modunda olan aranan modemin tam tersidir.

bit hızı

Saniyede transfer edilen ikili (binary) basamakların ya da bitlerin sayısını (bps) gösterir. İletim hızı olarak da kullanılır. Telefon kanallı modemlerde kullanılan iletişim kanalları, genellikle 2400, 4800, 9600, 14.400, 28.800 ve yukarısı bit hızlarında kurulur.

baud hızı

Bir noktadan diğerine yapılan analog iletimin hızını ölçmek için kullanılan bir terimdir. Teknik olarak doğru olmasa da baud hızı genellikle bit hızı anlamında kullanılır.

bayt

Bir birim olarak saklanan ve işlenen bir grup ikili (binary) basamak. Kullanıcı belgelerinde bu terim genellikle 8-bit birimleri ya da karakterleri tanımlamak için kullanılır. Bir kilobayt (KB), 1.024 bayt ya da karaktere; 640 KB, 655.360 bayt ya da karaktere eşittir.

class 1 ve 2.0

Faks uygulama programları ve fak-modemler arasında faks gönderimi ve alımı için kullanılan uluslararası standartlar.

çerçeve

Başlık ve son bilgileri eklenmiş veri bloklarını belirtmek için kullanılan veri iletişimi terimi. Eklenen bilgiler genellikle çerçeve numarası, blok boyutu verisi, hata kontrol kodları, Başlangıç/Bitiş göstergelerini içerir.

çevrimiçi geriye düşmek/ileriye atlamak

Yüksek hızlı, hata kontrollü bir modemin, hat kalitesini izlemesini ve kalite bozulduğunda, belirlenmiş bir düşük aralıktaki hıza düşmesini sağlayan bir özellik. Hat koşulları düzeldiğinde modem bir sonraki yüksek hıza geçer.

çift yönlü (dupleks)

Çift yönlü terimi, sinyalleri her iki yönde taşıyabilen iletişim kanallarını ifade etmek için kullanılır. Yarı çift yönlü (yarı dupleks), tam çift yönlü (tam dupleks) terimlerine bakın.

DCE

Veri İletişim Donanımı (ya da Devre-Sonlandırma Donanımı), telefon şebekesi üzerinden veri bağlantısını kuran ve kontrol eden çevirmeli modemler gibi bir donanım.

dönüşümsel fazlalık kontrolü (CRC)

Gönderen ve alan modemler tarafından, her blok, çerçeve ve veri üzerinde gerçekleştirilen bir testten oluşan hata algılama tekniği. Gönderen modem, yaptığı testlerin sonucunu CRC kodu biçiminde her veri bloğuna ekler. Alıcı modem kendi sonuçları, alınan CRC kodu ile karşılaştırır ve olumlu ya da olumsuz onayını gönderir.

DTE

Veri Uçbirimi (ya da Sonlandırma) Donanımı, verileri oluşturan ya da verilerin gönderildiği son noktadaki bilgisayardır.

Electronic Industries Association (EIA)

Bu birlik, A.B.D'de elektronik standartlarını tanımlayan bir gruptur.

facsmile

Bir sayfadaki görüntüyü, bir noktadan diğerine göndermek için kullanılan bir yöntemdir. Genellikle faks olarak adlandırılır.

faks modu

Faks-modemin faks biçimindeki dosyaları gönderme ve alma yaptığı mod. V.17, V.27ter, V.29 tanımlarına bakın.

geçici olmayan bellek (NVRAM)

Güç kapatıldığında bile verileri saklayabilen, kullanıcı tarafından programlanabilen bir rasgele erişimli bellek. Bazı modemlerde bu bellekte dört telefon numarası ve modem ayarları saklanır.

hata kontrolü

Karakterlerin (parite) ya da veri bloklarının güvenilirliğini kontrol eden çeşitli teknikler. V.42 ve MNP hata kontrolü protokolleri, hata algılama (CRC) ve hatalı çerçevelerin yeniden iletilmesi (ARQ) tekniklerini kullanırlar.

Hz

Hertz, saniyede gerçekleşen döngü sayısını belirtmek için uluslararası alanda kullanılan frekans ölçüm birimi.

ikili (binary) basamak

İkili (binary) sayı sisteminin kullanımını gösteren 0 ya da 1 değeri. Bilgisayar yalnızca AÇIK ve KAPALI olmak üzere iki durumu algılayabildiğinden bu sistem kullanılır. İkili basamağın kısaltılmış biçimine bit denir.

ITU-T

Telegrafik ya da telefon donanımları için standartları belirleyen uluslararası bir örgüt. Örneğin Kuzey Amerika'da 1200 bps iletişim için Bell 212A standardı, uluslararası olarak ITU-T V.22 olarak bilinmektedir. 2400 bps iletişim için bir çok ABD'li üretici, V.22 bis'i tanımaktadır.

kancadan kaldırmak/kancaya yerleştirmek

Modem işlemleri, elle telefon alıcısını kaldırmak (kancadan kaldırmak) ve yerine yerleştirmek (kancaya takmak) ile eşdeğerdir.

karakter

İkili (binary) basamak şeklinde kodlanmış bir harf, sayı ya da diğer bir sembolün gösterimi.

LAPM

Modemler için Link Erişimi Yordamı (Link Access Procedure for Modems), ITU-T Öneri V.42'de tanımlanmış bir hata kontrolü protokolüdür. MNP protokolünde olduğu gibi LAPM de, veri güvenilirliğini doğrulamak için dönüşümsel fazlalık kontrolü (CRC) ve hatalı verilerin yeniden iletilmesi (ARQ) tekniklerini kullanmaktadır.

MNP

Microcom Networking Protocol (Microcom Ağ Protokolü), Microcom, Inc. tarafından geliştirilmiş ve artık genel olarak kullanılan bir hata kontrol protokolüdür. Bir çok farklı MNP protokolü bulunmaktadır ancak en sık kullanılan protokol hata algılama (CRC) ve hatalı çerçevelerin yeniden gönderilmesiyle hatasız veri iletimini sağlamaktadır.

modem

Telsiz ya da telefon hatları gibi iletişim kanalları üzerinden bilgisayar verilerini ileten/alan aygıt. Aynı zamanda telefon hattından alınan sinyalleri, alıcı bilgisayara göndermeden önce yeniden sayısal sinyale dönüştürür.

otomatik arama

Modem'in sizin için aramaları yaptığı bir işlemdir. Arama süreci, ATDT (tonlu arama) ya da ATDP (darbeli arama) komutu ve bu komutu takiben yazılmış çevrilecek numaranın gönderilmesiyle başlar. Otomatik arama, ses görüşmesi aramaların yapılmasında kullanılır. Dn komutuna bakın.

otomatik yanıtlama

Bu ayarda modem, telefon belirli bir sayıda çaldıktan sonra telefon hattını açar. "Teknik Referanslar" bölümünde S-kaydı S0'a bakın.

önbellek

Giriş-çıkış işlemleri sırasında, geçici depolama alanı olarak kullanılmak üzere ayrılmış bir bellek alanı. Örnek olarak modemin komut önbelleği verilebilir.

parite

İletilen karakterlerin geçerliliğini kontrol eden basit bir hata algılama yöntemi. Karakter kontrolünün yerine, V.42 ve MNP2-4 protokolleri gibi daha güvenilir ve etkili hata kontrolü biçimleri kullanılmaktadır. İletişim kuran iki bilgisayarda da aynı tür parite kullanılmalı ya da her iki taraf da pariteyi devre dışı bırakmalıdır.

protokol

İki ya da daha fazla aygıt arasındaki iletişimi yöneten kurallar ve yordamlar sistemi. Çeşitli protokoller bulunmasına karşın, iletişim kuran aygıtların veri alışverişi yapabilmesi için aynı protokolü kullanıyor olmaları gerekmektedir. Verinin biçimi, alma ve göndermeye hazırlık, hata algılama ve hata düzeltme, protokollerde tanımlanan işlemlerden bazılarıdır.

RAM

Rasgele Erişimli Bellek, modem açıldığında kullanıma hazır olan ancak güç kapatıldığında içerdiği verilerin tümü silinen bir tür bellektir. Modem'in RAM'inde geçerli işlemsel ayarlar, akış kontrol önbelleği ve komut önbelleği saklanır.

ROM

Salt Okunur Bellek, kullanıcı tarafından programlanamayan sabit bir bellek türüdür.

saniyede bit sayısı (bps)

Saniye başına bit (ikili basamaklar) hızıdır. Saniyede iletilen bin bit, kilobit/saniye ya da kbps olarak ifade edilir.

saniyede karakter hızı (CPS)

Genellikle bit hızı ve karakter uzunluğundan tahmini olarak hesaplanan bir veri aktarım hızı. Örneğin 2400 bps hızında, başlangıç/bitiş bitleriyle birlikte 8-bit karakterler (karakter başına toplam 10 bit), yaklaşık olarak saniyede 240 karakter hızında (cps) iletilecektir. Hata kontrol protokolleri gibi bazı protokoller, daha uzun iletim çerçeveleri ve veri sıkıştırma gibi cps'yi arttıran bazı gelişmiş teknikleri kullanırlar.

sayısal geri döngü

Modemin RS-232 arayüzünü ve uçbirim (bilgisayar) ile modemi bağlayan kabloyu kontrol eden bir test. Modem, bilgisayardan ya da uçbirimden veri (sayısal sinyaller biçiminde) alır ve aldıklarını doğrulanmak üzere ekrana geri gönderir.

sayısal sinyaller

Ayrı ve tek biçimli sinyaller. Bu kitapçıkta, 0 ve 1 ikili (binary) basamaklarını ifade etmek için kullanılmıştır. Bu sinyaller, analog sinyallerin tam karşıtıdır.

seri iletim

Verilerin, tek kanalda ardışık olarak akması. Verinin birden fazla kanalda eşzamanlı olarak aktığı paralel iletimle karşılaştırın.

sözlük

V.42 bis veri sıkıştırma algoritması tarafından oluşturulan sıkıştırma kodları için kullanılan terim.

tam çift yönlü (tam dupleks)

Bu iletişim sinyalleri, bir hat üzerinde aynı anda her iki yöne doğru akabilir. Mikro-bilgisayar iletişimlerinde, hattaki yerel yankının bastırılması anlamına da gelebilir.

taşıyıcı

Modem bağlantısının, telefon hatları üzerinden veri iletebilecek şekilde değişebileceğini belirten bir ton.

uçbirim

Klavyesi ve ekranı, bir iletişim bağlantısı üzerinden veri göndermek ve almak için kullanılan bir aygıt. Bu aygıt mikrobilgisayarlardan ya da mainframe bilgisayarlardan farklıdır. İşlem yapabilme kapasitesi çok düşüktür ya da hiç yoktur.

uçbirim modu

Modemle doğrudan iletişim kurulmasına olanak sağlayan yazılım. Bu moda aynı zamanda komut modu adı da verilir.

uzak sayısal geri döngü

Telefon bağlantısını ve karşıdaki modemin ileticisini ve alıcısını kontrol eden bir test.

uzak yankı

Uzak sistem tarafından alınan verilerin, gönderen sisteme geri döndürüldüğü ve ekranda görüntülendiği bir kopyası. Uzak yankı, karşıdaki sistemin bir özelliğidir.

varsayılan

Bilgisayarın yazılımı ya da takılı aygıtlar tarafından başlangıçta ya da sıfırlama sonrasında kullanılan standart değerler. Kullanıcı ya da başka bir yazılım tarafından değiştirilene kadar bilgisayar ya da yazılım bu ayarları kullanacaktır.

veri iletişimleri

Bilgisayarların elektronik ortamda veri alışverişi yapabilmesine olanak sağlayan iletişim türü.

veri modu

Faks-modemin veri dosyaları gönderme ve alma yaptığı mod. Faks özelliklerine sahip olmayan standart modem her zaman veri modundadır.

veri sıkıştırma tablosu

MNP5 veri sıkıştırması sırasında, her karaktere atanmış değerleri gösteren tablo. Tablodaki varsayılan değerler sürekli olarak değişir ve her arama sırasında yeniden oluşturulur: Tablo ne kadar uzun olursa, daha verimli sıkıştırma elde edilir.

verim

Başlangıç/bitiş bitleri ya da çerçeve başlıkları ve sonları gibi protokol bilgileri olmaksızın saniyede iletilen gerçek kullanıcı verisi miktarı. Karakter/saniye değeriyle kıyaslayabilirsiniz.

V.8

İlk elsıkışması işlemini kapsayan ITU-T standardı özelliği.

V.17

14.400 bps, 12.000 bps, 9600 bps ve 7200 bps faks bağlantıları yapılmasını sağlayan bir ITU-T standardı.

V.21

Genel anahtarlamalı telefon şebekeleri üzerinde, asenkron modda 300 bps hızına kadar, tam çift yönlü olarak çalışan modemler için bir ITU-T standardı.

V.22

1200 bps'te modem iletişimi için ABD ve Kanada'da uygulanan Bell 212A standardıyla uyumlu bir ITU-T standardı.

V.22 bis

2400 bps'te modem iletişimi için bir ITU-T standardı. Bu standart, bağlantı uzlaşmasında 1200 bps'e otomatik düşme özelliğine sahiptir ve Bell 212A/V.22 modemleriyle uyumludur.

V.23

75 bps dönüş kanallı 1200 bps'te modem iletişimi için bir ITU-T standardı.

V.27ter

Modülasyonu 4800 bps'te belirleyen ve 2400 bps'e düşme özelliğine sahip, faks işlemleri için bir ITU-T standardı.

V.29

Modülasyonu 9600 bps'te belirleyen ve 7200 bps'e düşme özelliğine sahip, faks işlemleri için bir ITU-T standardı.

V.32

9600 bps ve 4800 bps'te modem iletişimi için bir ITU-T standardı. Hat kalitesi düşük olduğundan V.32 modemleri hızını 4800 bps'e düşürür.

V.32 bis

V.32 bağlantı aralığını şu değerlere geliştiren bir ITU-T standardı: 4800, 7200, 9600, 12.000 ve 14.400 bps. V.32 bis modemler, hat kalitesi bozulduğundan bir sonraki düşük hıza inerler. gerekiyorsa bu hız düşüşü devam eder. Hat koşulları düzeldiğinde ise yeniden üst hızlara atlarlar. Çevrimiçi geriye düşmek/ileriye atlamak terimine bakın.

V.34

28.800 bps ve 33.600bps gibi yüksek hızlarda veri iletimine olanak sağlayan bir ITU-T standardı.

V.42

LAPM hata kontrolü için iki aşamalı algılama ve uzlaşma işlemlerini tanımlayan modem iletişimi için bir ITU-T standardı.

V.42 bis

ITU-T V.42'nin, V.42 bağlantıları sırasından belirli bir veri sıkıştırma düzenini tanımlayan bir uzantısı.

V.90/V.92

56 Kbps modem iletişimi için ITU-T standardı.

Xmodem

Modemler arasında dosya transferi yapılmasında kullanılan ilk hata kontrol yazılım protokolü ailesi. Bu protokoller kullanıma açıktır ve bir çok dosya transferi hizmeti sunan sitelerden çekilebilir.

Xon/Xoff

Akıllı aygıtlara, veri iletimini durdurmasını/devam ettirmesini bildirmede kullanılan standart ASCII kontrol karakterleri.

yarı çift yönlü (yarı dupleks)

Sinyaller her iki yönde de akacak ancak aynı anda yalnızca bir yöne doğru gidebilecektir. Mikro-bilgisayar iletişimlerinde bu terim, modemin iletilen verinin bir kopyasını gönderen bilgisayara geri göndermesine neden olan, hat üzerinde yerel yankının açılması anlamında da kullanılabilir.

yerel yankı

Modemin klavye komutlarını ve iletilen verileri ekranda göstermesini sağlayan bir modem özelliği. En komutuna bakın.

Ymodem

1024-bayt'lik (1K) bloklar halinde, aynı anda bir çok dosyanın gönderilmesini sağlayan bir hata kontrol protokolü. Bu protokol, hata kontrolü için sağlama değerlerini ya da CRC sistemini kullanır.

Ymodem G

Daha hızlı iletişi için hata kontrolünde modeme güvenmesi dışında Ymodem'e benzer bir protokol.

Zmodem

Toplu aktarım, yarım kalmış aktarım işlemlerinin kaldığı yerden devam ettirebilme, otomatik yeniden başlama ve daha yüksek verim gibi özelikler dışında Xmodem ve Ymodeme benzeyen bir protokol.